Urban Exploration is een hobby, die de laatste jaren populairder is geworden. In essentie gaat het om het bezoeken van interessante gebouwen en plaatsen die typisch buiten de gebaande paden liggen. Voor de meeste ontdekkingsreizigers (vaak Urban Explorers genoemd) zijn dat verlaten plaatsen en/of plaatsen die voor het grote publiek verboden en ongezien zijn.
Urban Exploration en fotografie gaan vaak hand in hand. Het is gebruikelijk dat verkenners hun verkenningen documenteren met verslagen en een grote collectie foto’s. De locaties kunnen interessante architectuur hebben, zoals een oud casino of een theater. Misschien zijn er banden met belangrijke historische gebeurtenissen, die naast de foto’s kunnen worden meegedeeld. Een andere mogelijkheid is dat wat natuurlijk verval enkele glorieus fotogenieke taferelen oplevert.
Stedelijke Verkenning gaat vaak over in verschillende andere hobby’s, zoals daken zoeken of urban spelunking. Dienovereenkomstig heeft elke verkenner vaak een iets andere definitie en specifieke aandachtsgebieden. Zowel de keuze van de plaats als de fotografie weerspiegelt vaak iets over de persoonlijkheid ontdekkingsreiziger/fotograaf.
Ik definieer Urbex als “Verkenning van verlaten, verloren, in verval geraakte en vergeten plaatsen. Plaatsen die gewoonlijk niet door het publiek gezien worden”.
Moskoupleats (Friesland)
Het kleine dorp in Friesland was in shock toen de bewoners hoorden dat een 14-jarige jongen zijn ouders op brute wijze had doodgestoken. Op het eerste gezicht was het gezin van Jos Verdonk immers perfect. Hij was geitenfokker, zijn vrouw had een astrologiepraktijk. Ze waren 24 jaar getrouwd, hadden vier kinderen en woonden met hun jongste zoon op de boerderij.
Maar de jongen was allesbehalve gelukkig: hij was depressief en had al enige tijd zelfmoordplannen. Geleidelijk aan begon de jongen zijn ouders ook grondig te haten, hoewel niemand precies weet wat die haat teweegbracht. Er waren veel conflicten tussen de tiener en zijn ouders, die uiteindelijk dramatisch escaleerden.
In september 2017 begon de jongen een van de messen in hun huis te slijpen tot het vlijmscherp was. Toen hij tevreden was over het resultaat, zat hij gewapend in het trappenhuis te wachten tot zijn ouders thuiskwamen. Intussen at hij stilletjes een paar zakjes M&M’s. Zodra zijn vader boven kwam besprong hij hem van achteren en stak het mes doelbewust in zijn hals. Toen bleek dat het slachtoffer nog ademde, stak hij hem nog twee keer. Vanwege het lawaai ging ook de moeder naar boven, waarna ook zij werd doodgestoken.
De buren met wie ze het huis deelden vonden hun levenloze lichamen in het huis. Het mysterie was groot, tot de rechercheurs de 14-jarige jongen vonden en zich realiseerden dat hij de dader van de gruwelijke moorden was.
Verlaten boerderij met de Friese Klompen (Friesland)
Deze verlaten boerderij staat op een prachtige plek in het noorden van Nederland, en ooit moet hier een rijke boer met zijn gelukkige gezin gewoond hebben.
Nu is er niet veel meer van over, maar de authentieke Friese klompen op deze plek waren bijzonder.
Baksteen Fabriek O. (Oostrum)
De fabriek is een voormalige mechanische steenfabriek, waar al bijna honderd jaar bakstenen worden gemaakt.
Het bedrijf werd rond 1872 opgericht door Jan Helder. In 1968 werd de baksteenproductie beëindigd als onderdeel van de reorganisatie van de baksteenindustrie in Nederland. Het bedrijfscomplex werd in 1969 te koop aangeboden. Het terrein is sindsdien in gebruik als opslagplaats voor aannemers.
Een bijzonderheid is de schoorsteen, waarvan het onderste deel uit 1872 dateert en versierd is met bakstenen nissen. Oorspronkelijk vormde de kraag van siermetselwerk het uiteinde van de schoorsteen. De schoorsteen werd in 1879 verlengd.
De ringoven, de schoorsteen, een oud haaghuis en drie jongere haaghuizen zijn als rijksmonument erkend. Al in de middeleeuwen was er sprake van het maken van baksteen in Oostrum. De ringoven is een voorbeeld van “een van de vroegste goed werkende ringovens in Nederland”. De fabriek is het enige vrij intacte voorbeeld van zijn soort in het noorden van Nederland.
De steenfabriek werd in 2010 verkocht, waarbij werd overeengekomen dat de verkopende partij de gebouwen en het terrein mocht blijven gebruiken. Dit heeft jarenlang tot een juridische strijd tussen verkoper en koper geleid. De schoorsteen wordt momenteel gerestaureerd, maar de nieuwe eigenaar wil meer dan drie miljoen euro gebruiken om de steenfabriek te restaureren en er een recreatief cultuurhistorisch erfgoedcentrum van te maken.
Château de Al Mère (Harigmont, België)
Château de Al Mère is een half afgebouwd kasteel, bedoeld als hotel: de bouw begon in 2000 maar werd in 2002 stopgezet, waarna het bouwwerk in een moderne ruïne werd veranderd. Het kasteel wacht nog steeds op de komst van zijn eerste gasten…
De plannen voor de bouw van het kasteel dateren van 1999. Het ontwerp is gebaseerd op het 13de-eeuwse kasteel Jemeppe in Hargimont (België). De eerste paal werd geslagen op 15 september 2000.
De kosten van het kasteel werden aanvankelijk geraamd op 28 miljoen euro, later verhoogd tot 76 miljoen euro. Het bouwproject werd in 2002 stopgezet wegens financiële problemen.
Verlaten Boerderij (Koufurderrige)
De geschiedenis van deze boerderij, gelegen aan een provinciale weg in een afgelegen gebied, is niet te achterhalen.
Het schijnt dat de bewoner, een oude boer, op de weg voor de boerderij werd aangereden door een auto en dat hij aan zijn verwondingen overleed. Blijkbaar willen de erfgenamen niets met de boerderij doen. Als je naar het dak kijkt, waarvan een deel is ingestort, kan de verlopen toestand niet veel langer duren voor alles instort.
Scheepskerkhof HAZ (Waddenzee)
Dit scheepskerkhof ligt bij een klein dorp, vlak bij de Waddenzee. De bewoners willen een dijkdoorbraak forceren om de verbinding tussen de zee en het dorp te herstellen, in de hoop dat toeristen hun vergeten stadje zullen vinden.
De bewoners zijn er sterk van overtuigd dat hun plan zal slagen en hebben jaren geleden al een kleine jachthaven aangelegd. Hun boten drijven echter nog steeds niet in het water en verrotten in de natuur naarmate de tijd verstrijkt.
Oasthoek Ouwedyk
Ergens aan de langste straat van Nederland, met bewoners die een bonte mengeling zijn van geboren Ouwedyksters, kosmopolitische Hollanders en artistieke dropouts.
Niet alleen de langste straat, maar ook de straat met de meeste urbex-locaties van Nederland. Er zijn hier ongeveer tussen de 30 en 40 verlaten huizen te vinden!
Boerderij Westerkleaster (Friese Weiden)
Deze verlaten monumentale boerderij, gebouwd rond 1850, ligt midden in de Friese weiden. Je bent hier niet alleen in een verlaten en vervallen monumentale boerderij, want het gebied rond deze boerderij is ook historisch en archeologisch van bijzondere betekenis.
De boerderij werd gebouwd op de rand van een archeologische terp en oude kaarten laten zien dat in de 12e eeuw precies op deze plek een vrouwenklooster stond. Oude historische bronnen vertellen ons zelfs dat in het jaar 1287, toen de vloed van St. Lucia dit deel van Friesland overstroomde, 30 nonnen verdronken.
De eigenaar van de boerderij, een alleenstaande boer, stierf ongeveer drie jaar geleden en sindsdien trotseert de boerderij eenzaamheid in het open, weidse landschap.
Boerderij het Fliet
Je zal waarschijnlijk nooit een urbex locatie als deze vinden waarbij de boerderij echt in de middle of nowhere gevestigd is. Dat maakt deze urbex locatie nog enger.
Deze boerderij is bijna helemaal omringd door water. Kleine meertjes en greppels, bijna geen bomen.
Desolaat, verlaten, vervallen en verloren… voor altijd. De enige vorm van leven zijn de muggen die je overal volgen.
Het is alsof ze je een boodschap willen meegeven; ‘je mag er niet in, dus ga weg!’
Boerderij van de bruid
De bruid zei nee, annuleerde de bruiloft en hing zich op aan de voordeur.
Deze spookboerderij is vlakbij het grootste vliegveld van Nederland te vinden.
Het is binnen aardig helemaal overhoop gehaald. Er zijn alsnog veel bijzondere dingen te vinden in deze Urbex locatie, dus het was de moeite van het bezoek waard.
Vragen over Urbex
Wat is Urbex?
Urbex is gewoon een koelere, trendy afkorting. URban EXploration, slim toch? Sommige mensen korten dit nog verder af en noemen de hobby gewoon “UE”. Bij deze hobby bezoek je verlaten en in verval geraakte gebouwen, waarbij je de avonturen vaak vastlegt met video of foto’s.
Veel locaties zijn van landelijke omgeving, niet van steden. Is dit nog wel “Stedelijke” Verkenning?
Wel gespot, het is zeker waar dat de overgrote meerderheid van de locaties die op foto’s verschijnen duidelijk van het platteland afkomstig zijn. Zeker, de meeste Franse kastelen en Italiaanse villa’s liggen duidelijk niet in stedelijke gebieden. Er zijn mensen die deze niet-stedelijke plaatsen onderscheiden in Rurex; Landelijke Verkenning.
Wat is de “Urbex Code”?
De oude en cliché mantra “Take nothing but photos, leave nothing but footprints” is iets wat je vaak zult horen. Hoe onorigineel dit ook is, er zit wijsheid in.
“Neem niets mee”. Ik ben er vocaal tegen om iets van een plaats mee te nemen, nooit. Het is niet van mij, dus dit is diefstal.
“Laat niets achter”. Als verantwoordelijke mensen moeten we ons zwerfvuil altijd mee naar huis nemen. We moeten ernaar streven deze plaatsen achter te laten zoals we ze aantroffen. Dit houdt in: geen graffiti/tags, en ook geen schade veroorzaken.
Is Urban Exploration een vorm van huisvredebreuk? Is huisvredebreuk niet illegaal?
Ja, Urban Exploration houdt vaak in dat je land en eigendom betreedt dat je niet toebehoort. Dit is inderdaad huisvredebreuk.
De precieze wetten op huisvredebreuk, en de bijbehorende straffen, verschillen sterk van land tot land. Wees je altijd bewust van de wetten, waar je ook op verkenning gaat. Als je je met onwettige activiteiten inlaat, wees dan voorbereid op de mogelijke gevolgen van je daden.
Waarom geeft je website niet de echte namen/adressen van deze plaatsen?
Heel eenvoudig, om ze te beschermen.
De laatste jaren heeft deze hobby aan aandacht gewonnen en meer mensen zoeken mooie plaatsen om hun Instagram feeds of YouTube kanalen mee te vullen. Hoe meer mensen er op bezoek komen, hoe groter de kans op diefstal en beschadiging. Evenzo is de kans groter dat de komst van frequente bezoekers de aandacht van de plaatselijke bevolking trekt. Bovendien zijn grote groepen die allemaal op dezelfde dag in meerdere auto’s opduiken niet bepaald subtiel bezig. Als op deze manieren verdenkingen worden gewekt, worden locaties al gauw verzegeld.
Veel van deze locaties hebben binnen antiek of interessante voorwerpen. Die zijn een te verleidelijk doelwit voor mensen met lichte vingers. Er zijn ook veel schone muren, die voor sommigen een onweerstaanbare drang oproepen om te taggen of anderszins te spuiten. Inderdaad, sommige mensen schijnen gewoon plezier te beleven aan vernieling op verschillende schaal.
Ik geloof dat we, door plaatsnamen/adressen te verdoezelen en het online zetten van foto’s uit te stellen, kunnen helpen de vernieling van deze plaatsen te vertragen, of soms te voorkomen. Ik waardeer dat er andere redeneringen zijn die vóór het onverbloemd benoemen van plaatsen pleiten. Ik accepteer dat er aan beide kanten argumenten voor en tegen zijn, en dat er in werkelijkheid geen “perfecte” oplossing is. Mijn persoonlijke standpunt is echter dat ik voorstander ben van codenamen en het beperkt delen van adressen van locaties. Respecteer alsjeblieft mijn wensen, en ik vraag je geen aanstoot te nemen aan het feit dat ik weiger met jou te delen.
Ik heb een geweldig verlaten gebouw gevonden, en wil naar binnen. Hoe kom ik binnen?
Persoonlijk keur ik inbreken of elke vorm van binnenkomen waarbij je een gebouw beschadigt niet goed. Ik geloof dat in verreweg de meeste gevallen een gebouw betreden kan worden zonder in te breken. Als je grondig genoeg bent met je onderzoek, is er waarschijnlijk wel een manier om binnen te komen. Een open raam, een los kelderrooster of zelfs een niet afgesloten deur. Een zelfverzekerde klimmer kan misschien ook inventieve ingangsmogelijkheden vinden.
Bedenk dat als je ervoor kiest in een gebouw in te breken, dit een criminele daad is. Hoewel de wetten betreffende huisvredebreuk van land tot land kunnen verschillen, lijkt inbreken universeel illegaal te zijn.
Is het OK om iets uit een verlaten gebouw mee te nemen, zoals een souvenir?
Ook dit is een vraag die afhangt van de persoon aan wie je het vraagt, en van je eigen morele kompas. Persoonlijk ben ik TEN STRENGSTE TEGEN het meenemen van voorwerpen uit verlaten gebouwen. Voor mij is dat diefstal en is dat NIET iets wat ik doe.
Ik accepteer dat andere mensen het kunnen rationaliseren, of beweren dat het ok is. “Als ik het niet zou nemen, zou iemand anders het wel doen”. “Niemand bezit het, dus wat kan het kwaad”. “Het zou toch alleen maar in de vuilnisbak gaan”. Het is een persoonlijke keuze, sommige mensen nemen souvenirs mee en andere niet.
Nog iets belangrijks om in gedachten te houden, diefstal is altijd een strafbaar feit. Dus, als je iets meeneemt zorg dan dat je klaar bent voor de consequenties als je betrapt wordt. Om het nog eens te herhalen: ik ben tegen het weghalen van dingen uit verlaten gebouwen en ik keur diefstal niet goed.
Als ik toestemming krijg van de eigenaar/beveiliging om naar binnen te gaan, is dat dan nog steeds Urbex?
Er zijn sommige explorers die fel tegen toestemmingsbezoek zijn. Ze zien het vragen van toestemming als afbreuk doen aan Urban Exploration (of, specifiek, hun definitie ervan). Persoonlijk vraag ik liever toestemming als dat mogelijk is, want het neemt een heleboel potentiële problemen weg.
Foto credits: Pepperurbex
